www.lwowiak.fora.pl

Gość

Franciszek Karpiński nazywany jest „Poetą serca”, albo „Śpiewakiem Justyny”. Reprezentuje on w polskiej literaturze oświecenia sentymentalizm, kierunek, którego twórcą był Jean Jaques Rousseau, wyrażający się łatwością wzruszania się oraz zwrotem do historii. Pochodził z kresów wschodnich. Ukończył Kolegium Jezuickie. Już w latach młodzieńczych dał się poznać jako utalentowany poeta. Pisał sielanki, z których najbardziej znana to „Laura i Filon”, wiersze patriotyczne, a także jest twórcą liryki religijnej, są to m. in. utwory: „Pieśń o narodzeniu Pańskim” („Bóg się rodzi”) „Pieśń wieczorna” oraz „Pieśń poranna”.

Przez pewien czas Franciszek Karpiński przebywał na dworze królewskim w Warszawie, jednak zrażony atmosferą intryg opuścił go i udał się do swego majątku na wieś. Był człowiekiem odważnym, o czym świadczy to, że kiedy Stanisław August Poniatowski opuszczony przez wszystkich, wieziony był do Rosji jako więzień, Franciszek Karpiński udał się do Białegostoku, aby oddać pokłon ostatniemu królowi Polski.

Cytat:
Sokalszczyzna - gdzie to jest?
Sokal - miasto rejonowe w lwowskim województwie leżące na prawym brzegu Zachodniego Bugu, 83 km na płn od Lwowa.

Zabytki:
zespół klasztoru Bernardynów z kościołem (XVI w.)- aktualnie jedno z najcięższych więzień na Ukrainie, klasztor Brygidek (XVII w.),
cerkwie:
Nikołajewska (XVI w.), Michajłowska (1778-1835) i PietroPawłowska

Zapraszam do odwiedzenia stron www:
[link widoczny dla zalogowanych]

http://sokal.fora.pl/

PIEŚŃ DZIADA SOKALSKIEGO W KORDONIE CESARSKIM

Śladem bieda przyszła, śladem,

Za zbytkami, za nieładem!

Długo nad granicą stała,

Wolności się dotknąć bała.

Wolności się dotknąć bała,

Bo ją dawno szanowała.

Wolności, niebieskie dziecko,

Ułowiono cię zdradziecko.

W klatkę cię mocno zamknięto

Bujnych skrzydełek przycięto.

Przedtem u jednego stołu

Król z poddanym jadł pospołu,

Jak ojciec dzieci przyjmował,

Jak swych przyjaciół częstował.

Dziś mu u stołu klękają,

Kości z psiętami zbierają.

Głowę, kiedyś w kraju drogą,

Służka pański trąca nogą!...

Pochlebcy go otaczają,

Palcem biednego stykają,

Ot, mówią, kość polizuje,

Dawnej wolności żałuje.

„Pieśń dziada Sokalskiego w kordonie cesarskim” napisał Karpiński po pierwszym rozbiorze Polski. Nadał temu utworowi formę pieśni dziadowskiej. Przyczynę upadku niepodległości widzi poeta w wewnętrznym nieładzie, zbytkach Polaków. Jednak despoci długo wahali się, czy odebrać Polsce wolność, gdyż bali się wolności.

Wolność jest, bowiem najcenniejszym darem Boga dla człowieka. W dawnej Polsce król traktował poddanych jak swoje dzieci. Szanował swych poddanych, natomiast obcy władca traktuje Polaków z pogardą. Do głosu doszli pochlebcy, którzy wysługują się obcemu władcy.

Podmiotem lirycznym jest wędrowny dziad. Opisuje nieszczęścia jakich doświadczył w zaborze austriackim. Wyraża pogląd, iż upadek ojczyzny jest skutkiem wewnętrznego nieładu, który w niej panował. Polskę dawną ukazuje jako kraj wolności, której nie może doświadczyć w Cesarstwie Austriackim. Okazuje się, że bieda w Rzeczpospolitej była mniej dotkliwa od tej w kordonie cesarskim.